Posiblemente non exista nada máis atractivo que as historias persoais dos grandes persoeiros do noso tempo. Esas historias sobre se Fulanito era un tolo que tiña que deixar ordenados os zapatos antes de ir durmir, esas traxedias amorosas que non transcenderon e esas miserias que quedaron esquecidas ante o empuxe das teorías, os descubrimentos ou as obras deses grandes persoeiros. Logo hai quen foi moi importante pero quedou perdido para todo o mundo. E aínda peor: quen quedou para sempre como unha nota a pé de páxina na vida desa persoa grande, borrada por sempre como entidade propia e desdebuxada como se non existira máis que para facer de comparsa do protagonista da biografía.
É o que sucede con Adèle Gödel, antes Adèle Nimbursky e antes aínda Adèle Porket, que sempre será a muller sen cultura que casou con xenio das matemáticas Kurt Gödel, que á súa vez pasou á historia como o matemático tolo que se deixou morrer de fame e sobre todo que era amigo de Einstein (outro tamén cunha chea de notas ao pé de páxina moi interesantes, como as da súa filla Lieserl e a da súa primeira muller, Mileva Maric). Adèle non conseguiu ser aceptada en vida por un establishment bastante prexuizoso e aínda agora, trinta anos despois da súa morte, quedou como a muller que aceptou probar toda a comida de Gödel antes de que el a comese (é o que por exemplo dicía o prestixioso científico que ocupaba a traseira de El País este domingo…).
Pero a muller do amigo tolo de Einstein era algo máis que todo iso, como demostra ‘La déesse des petites victoires’ (A deusa das pequenas vitorias), de Yannick Grannec, unha das novelas da tempada outono inverno que vén de rematar da literatura francesa. Adèle era a filla dunha familia pequeno burguesa de Viena, que nos anos 20 volveu á casa familiar divorciada do seu primeiro marido. Adèle traballaba nun club nocturno e nesa época, sen que se saiba como, coñece a Kurt Gödel, o xenio matemático, seis anos máis novo e membro dunha familia burguesa que non aceptaba a Adèle. Foron mozos e amantes durante dez anos, ata que casaron porque o xenio conseguiu desafiar á súa nai. Durante o resto da súa vida, Adèle Gödel converteuse na sombra incomprendida (como o xenio fora casar cunha ignorante rapaciña vienesa?) e vital do xenio das matemáticas. Gödel tiña serios problemas mentais (antes de casar xa estivo internado en varias institucións mentais) e sufría de paranoia. Case non comía e podería ter morto de fame (por inanición e por non ter con que pagar a comida) se Adèle non o tivera sacado adiante. Adèle acompañouno no exilio aos Estados Unidos tras a ocupación de Austria polos nazis.
A pesar da importancia de Adèle na vida de Gödel pouco se sabía dela. A autora tivo que facer un moi completo traballo de documentación para poder conseguir desentrañar a vida desta muller. “Falaban moi pouco de madame Gödel e en termos condescendentes”, explica nunha entrevista a autora. “Así que busquei, cunha única pregunta en mente: como esa parella tan diferente, o xenio e a pequena bailarina de cabaret, puideron durar 50 anos?”.
Grannec fai unha aproximación á vida de Adèle contada por ela mesma. A Adèle dos anos 80, que sobreviviu ao marido e que vive nunha residencia de anciáns en Estados Unidos, é visitada por unha investigadora noviña, Anna, que ten que convencela para que legue os arquivos do seu marido á Universidade de Princenton. Anna pronto descubre que o único que Adèle quere é que alguén a escoite e así comeza unha historia cruzada entre os tempos actuais e os que Adèle viviu no epicentro das ciencias do século XX: Unha historia de ficción que mestura cunha real (Grannec apunta ao final do libro que aínda que é unha versión literaria intentou ser o máis próxima á realidade posible) cun acabado bastante apetecible de ler.
O libro non está aínda traducido ao castelán nin tampouco ao galego, pero non cabe dúbida que será traducido a algún destes idiomas. A novela levou o premio dos libreiros franceses ou o do Figaro Litteraire.
Foto | Universidade de Viena
