Xa sabedes que a historia é cíclica e que ao final todos acabamos vivindo, por desgracia, os mesmos erros que antes xa viviron os nosos avós e bisavós. Así que que mellor nestes tempos que corren que ler aos autores que retrataron eses tempos que son tan paralelos aos que nós vivimos. Sobre eses tempos, a Gran Depresión que seguiu ao crack da bolsa no 29 di Sophia, a protagonista desta historia, que para que vai buscar o seu marido artista-pintor traballo se no medio da debacle ninguén llo vai dar. Sophia é a protagonista e narradora de ‘E as culleriñas eran de Woolworths’, unha historia publicada en 1950 e que non chegou a España ata agora, cando Alba Editorial a volcou ao castelán na súa colección Rara Avis. Non vos deixedes enganar polo espantoso deseño da portada (cando na industria editorial española se impoñerá ese deseño de portadas coidado e atractivo que en xeral ofrecen os libros en inglés, ata os de máis baixo custe?) e deixádevos atrapar pola novela de Barbara Comyns.
Comyns é unha autora que ten unha historia digna ela mesma dunha novela. Era unha das seis fillas dun fabricante de cervexa e dunha muller dunha familia ben irlandesa vida a menos. A súa nai quedou xorda nun dos partos e o seu pai morreu cando ela era adolescente, deixando unha chea de débedas. A gran casa familiar, na beira do río Avon, tivo que ser vendida para saldalas e as seis fillas foron separadas.
A escritora mudouse a Londres para estudar arte e procurarse un futuro. Alí coñeceu a un artista, John Pemberton, con quen casou e viviu no Londres da bohemia dos anos 30. Tiveron dous fillos e levaron unha vida miserable, porque ser artista nos anos 30 non era unha moi boa idea. Pemberton e Barbara Comyns separaron ao pouco e ela tivo varios traballos de supervivencia, un deles como cociñeira nunha casa de campo, o que lle permitiu escapar a Londres e ao Blitz durante a II Guerra Mundial cos dous fillos. Casou logo cun diplomático (con quen viviu en Ibiza) e adicouse, sobre todo, a escribir.
O seu matrimonio con Pemberton é a inspiración para esta historia, aínda que como ela di só a voda e os capítulos finais foron como ela conta. Sophia é unha rapaciña inxenua, que leva vivindo dende os 17 anos de pensión en pensión, que non ten un fogar e que namora – ou iso pensa ela – dun pintor chamado Charles. Casan aos 21 anos, a pesar da oposición da familia del (a nai de Charles nunca lle perdoa que enlee ao fillo, “un xenio” segundo ela cre, con todas as responsabilidades dunha familia) e pronto descubre que a vida de conto de fadas non era tal. A súa voda xa é miserable (o das culleriñas do título ven do enxoval que mercan: pensaban que lles ían agasallar cunhas culleriñas de prata, pero iso non pasa e téñenas que mercar nuns grandes almacéns) e mentres ela segue traballando nunha axencia de publicidade teñen algo de cartos (por suposto, Charles é un artista e non traballa). Pero cando ela queda embarazada (moi pronto: para Sophia o control da natalidade era pensar ‘non quero ter fillos’), ten que deixar o traballo e comeza a miseria.
Non se pode contar moito máis para non adiantar demasiadas cousas da obra, que co seu prometedor comezo (“conteille a miña historia a Helen e marchou a casa chorando. Caendo a noitiña, veu o seu marido a verme e tróuxome unhas fresas; ademais arranxou a bicicleta. Estivo moi amable, pero non era preciso, porque xa van oito anos de todo aquelo e agora son feliz”) engancha rapidamente ao lector. Valga dicir que a historia ten ironía, ten unhas personaxes moi completas e ten o interese de pensar que o que se está contando é ao final a vida da propia autora (reinterpretada todo o que sexa).
E cando rematas sabes que ser artista non é unha moi boa idea…
Fotos | espensorvik | Virago