Lemos e decepcionámonos con ‘O bebedor de rakia’

É especialmente difícil escribir a crítica dun libro que agardabas con entusiasmo e impaciencia, que a editorial vende como a novela que confirma ao seu autor “coma un dos narradores máis potentes do noso tempo” e que che decepcionou no primeiro intento de lectura tan profundamente. Se non fose porque tiña unha deadline (esa expresión que tanto lles gusta aos que falan inglés…) que cumprir para Disquecool, se cadra non tería pasado da páxina 25, na que me quedei nos meus dous – e tristes – primeiros intentos.

Agardei con entusiasmo o paquete de Toupa.net no que viña ‘O bebedor de Rakia’, de Xesús Manuel Marcos, porque o tema e as promesas da crítica eran entusiasmantes.

O argumento é moi interesante: Alberte foi un dos cascos azuis españois que estivo na Guerra de Bosnia e anos despois atópase nunha situación complicada. A sinopse do libro xoga co misterio e non di moito, pero é absurdo. Sábelo dende o minuto un. Acaba de ser denunciado pola súa muller por violencia de xénero. No cárcere empeza un fluír da conciencia e logo un diálogo coa súa irmá Branca no que recorda os seus anos de soldado.

E ese é o principal punto da novela. A súa mellor baza. Porque Marcos non outorga concesións á idea dos soldados heroes, os ben amados cascos azuis españois que a poboación da ex Iugoslavia amaba e adoraba polo riquiños e marabillosos que eran (o que sempre nos contaron os medios, vaia). Non, os cascos azuis españois acaban na guerra de Bosnia sen saber moi ben por que (ben, por interese político) e son vítimas e verdugos como todos os que forman parte da guerra. A visión de Marcos é moi desmitificadora e parece que coñece bastante o tema (aínda que unha nota ao final explicando de onde veñen tantos coñecementos sobre a guerra de Bosnia non viría mal…), o que converte ao libro nun documento interesante e sobre todo orixinal. As partes nas que o narrador – neste caso unha primeira persoa – conta as súas experiencia na ex Iugoslavia son as mellores, porque se libra dos pecados dos primeiros capítulos.

Como pode un autor mellorar tanto en tan poucas páxinas? Como pode un editor non pulir eses barroquismos do principio? Porque o mellor da parte sobre o terreo bosnio da narración de Alberte, o protagonista, é a súa sinceridade, a súa economía de palabras, que contrasta cun principio excesivamente vacilante e excesivamente relamido. Por exemplo, “¿querería vir lamber a miña suor, a que me cobre o corpo cando esperto? ¿Non devecería por probar o sabor salgado do medo?” Isto é algo que reflexiona Alberte sobre un leirón que había na súa celda. E que supoñemos que lle contaba a súa irmá Branca un pouco despois (aínda que insisto, nas primeiras páxinas temos unha mestura de libre fluír da conciencia con testemuña en primeira persoa que non acaba de cuaxar). Elementos coma este non acaban de aportar nada e rachan no equilibrio dun libro que podería ser moi bo se sempre fose – narrativamente falando – como os capítulos adicados á guerra.

Igualmente, (e este é un gran spoiler, así que saltade ao seguinte parágrafo se pensades ler ‘O bebedor de Rakia’), era necesario afondar tanto na miseria ao construír aos pais de Alberte? Non só levaron unha vida miserable de cativos que os avergonza, ademais o pai era un alcólico que maltrataba a nai (e aquí debería haber un punto é final para non caer na caricatura) e para colmo pasaron tanto do seu fillo mentres estaba na guerra que nin o chamaron nunca nin lle mandaron unha soa carta, só lle mandaron dous paquetes con dúas botellas de augardente.

Concluíndo: unha novela e un autor con moito potencial, pero a que non lle virían de máis algúns axustes.

*O bebedor de Rakia, escrito por Xesús Manuel Marcos, está editado por Xerais

Shares

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *